چطور می‌توان بهترین مقالات علمی دنیا را منتشر کرد؟
محمود حاج‌زمان: فعالیت‌های تحقیقاتی در شهرهای بزرگ متمرکز شده است. با وجود اینکه بیشترین تعداد مقالات دنیا در شهرهای توکیو، لندن و پکن تولید می‌شود، طبقه‌بندی شهرهای جهان از نظر کمیت و کیفیت مقالات منتشر شده، تفاوت زیادی با یکدیگر دارد. برای بررسی کیفیت تحقیقات، پایگاه Elsevier تحلیلی را بر مبنای میانگین تعداد ارجاعاتی که یک مقاله تحقیقاتی برای یک شهر جذب کرده است، انجام داده است.
به گزارش نیچر، این بررسی نشان می‌دهد که بر خلاف قبل، بوستون، کمبریج و ماساچوست با داشتن بیش از دو برابر میانگین جهانی ارجاعات به ازای هر مقاله، در بالای جدول قرار می‌گیرند. شهرهای ایالات متحده حاکم بلامنازع جدول کیفیت هستند و تنها شهر غیر آمریکایی در 10 شهر اول، کمبریج انگلستان است. شهرهایی که در دهه گذشته بیشترین بهبود کیفیت نسبی مقالات را داشته‌اند شامل آستین تگزاس و شهر سنگاپور هستند. شهر سنگاپور سهم خود را از 15 درصد زیر میانگین، به 22 درصد بالای میانگین رسانده است. با این وجود، پکن نیز با اندکی تخفیف در جدول کیفیت قرار می‌گیرد، مقالات این شهر در دوره پنج ساله منتهی به سال 2008 / 1387، 63 درصد میانگین جهانی ارجاعات را داشته‌اند. اما چه چیزی باعث برتری شهرهای آمریکایی به خصوص بوستون شده است؟
درس‌هایی از بوستون
از نظر کیفیت علمی، بوستون در تحلیل‌های مختلفی در راس قرار می‌گیرد که توضیح آن از جهاتی ساده است. خوزه لوبو، متخصص آمار و اقتصاددان دانشگاه ایالتی آریزونا در این باره جمله جالبی می‌گوید: «سه یا چهار تا از بهترین دانشگاه‌های جهان را بردارید، آنها را در یک شهر ساحلی قرار دهید، و حالش را ببرید!» اما نسخه‌برداری از فرمول این ناحیه مساله کاملا متفاوتی است. چطور یک شهر می‌تواند شروع به تقلید از شهر دیگری بکند که بیشترین منابع مالی تحقیقاتی را در ایالات متحده جذب می‌کند و در طی چندین قرن ساخته شده است؟
اگرچه داشتن دانشگاه‌های برتر تحقیقاتی با بودجه‌های کلان شبیه ساختن یک جامعه علمی پرطراوت است، اما چیزی که از آن سخت‌تر است، حفظ دانشمندان نخبه و برتر برای مدت طولانی در یک منطقه است. به کمک مطالعات موردی، مری والشاک، جامعه‌شناس دانشگاه سان‌دیه‌گو کالیفرنیا، سه عامل مهم را که باعث می‌شود شهرها برای دانشمندان جذابیت داشته باشد مشخص کرد. نخست اینکه باید به دانشمندان اطمینان داد که آنها آزادند تا روی ایده‌های خودشان کار کنند. عامل بعدی دادن ابزار و زیرساخت‌های لازم برای انجام این کار است. منابع مالی عمومی، کلید دستیابی به دو هدف اول است اما شرکت‌های خصوصی محلی و خیرین که ساختمان‌ها یا کرسی‌های تحقیقاتی جدید را فراهم می‌کنند، می‌تواند به این کار کمک کند. به گفته والشاک شما می‌توانید اتفاق افتادن همه اینها را در آستین و سیاتل مشاهده کنید.
عامل سوم والشاک یک سبک زندگی جذاب است. ریچارد فلوریدا، جامعه‌شناس و اقتصاددان دانشگاه تورنتو کانادا، دانشمندان را بر اساس «طبقه‌بندی خلاق» دسته‌بندی کرده است: متفکران خلاق، با استعداد و پرجنبشی که یک شهر باید بتواند آنها را با طرح‌های شهری هوشمندانه و خوشایند تطمیع و جذب کند. چیزهایی که برای این مجموعه جذاب به نظر می‌رسد، همیشه واضح نیست. کوین استولاریک، متخصص آمار دانشگاه تورنتو پیشنهاد می‌کند که در خصوص فناوری زیستی - بوستون اکنون قطب علمی فناوری زیستی در دنیا محسوب می‌شود- مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها یا بیمارستان‌ها باید آنقدر به هم نزدیک باشند که یک فنجان قهوه هنگام رفتن از یکی از آنها به دیگری داغ بماند. اما فرهنگ بالا و قهوه داغ برای جذب دانشمندان کافی نیست. یک بازار کاری متزلزل نمی‌تواند متفکران خلاق را در خود نگه دارد. علاوه بر این، عموما سعی می‌شود تا شهرها محلی با قابلیت زندگی مناسب برای همگان باشند. به گفته پیتر هال، جغرافی‌دان کالج دانشگاهی لندن، ونکوور و مناطق شهری مشابه در کانادا و استرالیا اغلب هیچ تناسبی با خلاقیت برجسته ندارند.
حتی با داشتن مواد اولیه مناسب -آزادی عمل، منابع مالی و سبک زندگی- برای جذب و نگهداشتن دانشمندان، تضمینی وجود ندارد که کار آنان ثروت اقتصادی تولید کند. لوبو خاطر نشان می‌کند که به لطف آزمایشگاه‌های ملی لس‌آلاموس و ساندیا، نیومکزیکو احتمالا بالاترین تعداد سرانه فیزیک‌دانان را در ایالات متحده دارد؛ اما از آنجایی‌که تحقیقات به خودی خود برای تجاری‌سازی مناسب نیستند، به زحمت یک موتور محرکه اقتصادی به شمار می‌رود. از طرف دیگر، بوستون یک زیربنای قوی در علوم پایه دارد که شرکت‌ها و صنایع را جذب می‌کند، عاملی که باعث خلق ثروت می‌شود و دانشمندان نخبه بیشتری را جذب می‌کند.
حالت فنری اقتصاد بوستون که زاییده نیروی کار متنوع است، کلید این چرخه پرمنفعت است. دانش صرفا آخرین عضو در سری باز تولید اقتصادی شهر بوستون است: بزرگ‌ترین شهر تاریخ اولیه مستعمره آمریکا، تا مرکز دریانوردی و کشتیرانی جهانی در قرن نوزدهم، و وضعیت فعلی آن به عنوان یک قطب فناوری زیستی. داستان‌های مشابهی درباره موفقیت منطقه سان‌فرانسیسکو گفته می‌شود، با آب و هوای فریبنده، فرهنگ سرمایه‌گذاری دلیرانه و قوانینی که طرفدار کارمندان خلاق است. برای مثال در کالیفرنیا، اجبار کارمندان به گذراندن یک دوره انتظار قبل از رفتن به شرکت رقیب غیرقانونی است، قانونی که به افراد و ایده‌ها اجازه می‌دهد آزادانه این طرف و آن طرف بروند.
برای اینکه بدانید تولید ثروت در شهر با استفاده از علم و فناوری چگونه است، اینجا را کلیک کنید.
همچنین اگر مایلید اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه ایجاد شهرهای علم‌پرور به دست آوردید، می‌توانید آموزش گام به گام ساخت بهترین شهرهای علم‌پرور دنیا را بخوانید